قانون جدید طلاق و مهریه

در خصوص شرایط و نحوه درخواست طلاق از سوی زن و یا ومرد ویا تقاضای طلاق توافقی از سوی آن ها،تاکنون قانون جدیدی به تصویب مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان نرسیده و لازم الاجرا نشده است، و قوانین طلاق در ایران تغییر خاصی نداشته است و برای درخواست طلاق و یا مطالبه مهریه می بایست بر اساس قوانین طلاق و مهریه فعلی اقدام کرد که در زیر شرایط درخواست طلاق از سوی زن و مرد، درخواست طلاق توافقی و تکلیف پرداخت مهریه در طلاق را توضیح خواهیم داد(بندهای 3-1):
1-شرایطی که زن میتواند طلاق بگیرد:
درخواست طلاق از طرف زن در 3 حالت امکان پذیر است(بندهای الف،ب،پ):
الف)بر اساس شروط ضمن عقد ازدواج که در عرف شروط 12 گانه طلاق و حق طلاق در سند ازدواج نیز گفته می شود؛.این شروط عبارتند از:
1-استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت 6 ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تادیه نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت 6 ماه وفا نکند و اجبارا ایفا هم ممکن نباشد.
2-سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید.
3-ابتلاء زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.
4-جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد.
5-عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
6-محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات 5 سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به 5 سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به 5 سال یا بیشتر بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
7-ابتلاء زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل آورد و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد.
8-زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند. تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا 6 ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید.
9-محکومیت قطعی زوج در اثرارتکاب جرم و انجام هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد. تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت وشئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف و موازین دیگر با دادگاه است.
10-در صورتی که پس از گذشت 5 سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر زوج صاحب فرزند نشود.
11-در صورتی که زوج مفقودالاثر شود و ظرف 6 ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
12-زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.
لازم به ذکر است در صورتی که هریک از بند های فوق از سند ازدواج رخ دهد،زن می تواند به استناد آن بند از دادگاه درخواست طلاق نماید.
ب) بر اساس وکالت درطلاق ازطرف زوج(شوهر) به زوجه(زن) طبق وکالت نامه رسمی تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی؛دراین حالت که معمولا مدتی پس ازانعقاد عقد ازدواج صورت می گیرد، مرد با حضور دردفترخانه اسناد رسمی به زن وکالت رسمی در طلاق می دهد تا زن هر زمان که بخواهد بتواند بر اساس این وکالت اقدام به درخواست طلاق نماید،که اعطای وکالت در طلاق می تواند بر اساس بذل و بخشش حقوق مالی(مهریه،نفقه و...)از سوی زن باشد و یا این که مرد بدون بذل حقوق مالی از طرف زن به او وکالت در طلاق بدهد.در صورتی که زن بخواهد براساس وکالت در طلاق اقدام به درخواست طلاق نماید باید دعوای(اِحراز شرایط اِعمال وکالت در طلاق)طرح کند تا قاضی دادگاه بر اساس بررسی سند وکالت احراز کند که آیا زن می تواند با استفاده از وکالت نامه وکالت خود از سوی مرد را اِعمال کند یا خیر.
پ)طلاق به استناد عُسر و حَرَج(وجود مشقت و سختی در زندگی مشترک)؛به دلیل(اعتیاد شدید شوهر به مواد مخدر و الکی،محکومیت شوهر به حبس بیش از 5 سال،ضرب و جرح زن توسط شوهر و...).(رجوع شود به ماده 1130 قانون مَدَنی) در این حالت زن باید اقدام به طرح دعوای(طلاق به استناد عُسر و حَرَج)طرح نماید.
در موارد درخواست طلاق از سوی زن،اگر زن قبل از درخواست طلاق و یا در جلسه دادگاه رسیدگی به طلاق،حقوق مالی(مهریه،نفقه و اجرت المثل ایام زندگی مشترک و...)خود را به شوهر خویش بذل و بخشش نکرده باشد می تواند بر اساس رای طلاق که در آن شوهر علاوه بر طلاق دادن زن به پرداخت مهریه و... او نیز محکوم شده است حقوق مالی خود را مطالبه کند.

جهت آگاهی از نحوه تنظیم دقیق و گام به گام دادخواست طلاق،مدارک لازم برای طرح دعوای طلاق،دلایل لازم برای برای طرح دعاوی مختلف طلاق از سوی زن،نحوه تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی از رای صادره ،نحوه مطالبه و وصول مهریه و سایر حقوق مالی ازسوی شوهر، توقیف اموال و سهم الارث شوهر،درخواست جلب و ممنوع الخروجی شوهر وسایر اطلاعات لازم در خصوص طرح دعوای طلاق، می توانید بر اساس دلایل و شرایط خود برای درخواست طلاق،از فایل های راهنمای جامع طرح دعاوی طلاق در زیر،که توسط تعدادی از وکلای پایه یک دادگستری عضو کانون وکلای دادگستری تهیه و تنظیم شده اند استفاده نمایید:

2- درخواست طلاق از طرف مرد: به این صورت هست که بر اساس ماده(1133)قانون مَدَنی، مرد هر زمان که بخواهد می تواند زن خود را طلاق دهد.و شروع یا عدم شروع زندگی مشترک و یا عدم وجود اختلاف در زندگی مشترک و یا عدم رضایت زن برای طلاق مانع قانونی برای درخواست طلاق از سوی مرد نمی باشد، مرد برای درخواست طلاق باید دادخواست طلاق به درخواست شوهر را تنظیم، وسپس با ضمیمه کردن مدارک لازم برای طلاق،با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی محل سکونت خویش، نسبت به ثبت دادخواست طلاق خود و ارسال آن به دادگستری اقدام کند.پس از ارسال دادخواست به دادگستری و تعیین شعبه رسیدگی کننده،شعبه مذکور وقت رسیدگی تعیین و زمان آن را به زن وشوهر ابلاغ می کند، لازم است زن و شوهر در زمان تعیین شده در جلسه دادگاه حاضر وتوضیحات و دلایل خود را در خصوص دعوای طلاق و حقوق مالی زن(مهریه و نفقه و...) به قاضی دادگاه ارائه دهند.در زمان اقدام به طرح دعوای طلاق از سوی مرد،دادگاه در خصوص پرداخت حقوق مالی زن(مهریه،نفقه،اجرت المثل ایام زندگی مشترک،نحله،شرط تنصیف دارایی) تعیین تکلیف کرده و در صورت عدم بذل وبخشش حقوق مالی از سوی زن، مرد را به پرداخت آن ها محکوم خواهد کرد.در این حالت درموارد عدم پرداخت حقوق مالی زن از سوی مرد و عدم شناسایی و توقیف اموال متعلق به او،امکان درخواست صدور دستور جلب و زندانی شدن وی وجود دارد مگر این که وی در مهلت مقرر قانونی اقدام به طرح دعوای اعسار از پرداخت مهریه و درخواست تقسیط آن بنماید، و درحالتی نیز که مرد اقدام به طرح دعوای اعسار از پرداخت مهریه و درخواست تقسیط آن نموده، و دادگاه دعوای اعسار مرد را مورد پذیرش قرارداده، و رای به پرداخت مهریه در قالب پیش قسط و اقساط صادر کرده است، اما مرد بازهم قادر به پرداخت پیش قسط مهریه و یا اقساط آن نمی باشد، می بایست مجدداً دعوای اعسار از پیش قسط مهریه و درخواست تعدیل آن و یا دعوای اعسار از پرداخت اقساط مهریه و درخواست تعدیل آن را طرح نماید.

جهت آگاهی از نحوه تنظیم دقیق و گام به گام دادخواست طلاق ازسوی مرد،مدارک لازم برای طرح دعوای طلاق،نحوه تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی از رای صادره و مشاهده نمونه رای های صادره ،نحوه تعیین تکلیف درخصوص حقوق مالی زن و راهنمایی گام به گام و به زبان ساده در خصوص نحوه طرح دعوای اعسار از پرداخت مهریه و درخواست تقسیط آن و طرح دعاوی اعسار از پرداخت پیش قسط و اقساط مهریه، می توانید از فایل های راهنمای جامع طرح دعاوی طلاق و اعسار از پرداخت مهریه و پیش قسط و اقساط آن که توسط تعدادی از وکلای پایه یک دادگستری عضو کانون وکلای دادگستری تهیه و تنظیم شده اند استفاده نمایید:
3-درخواست طلاق توافقی: درطلاق توافقی زن و شوهر ابتدا باید درخصوص حقوق مالی زن( مهریه و نفقه و...)،حضانت ،نفقه وملاقات فرزند یا فرزندان مشترک به توافق برسند،سپس با ثبت نام در سامانه تصمیم یا سامانه مسیر و اخذ نوبت برای جلسات مشاوره قبل از طلاق(3الی 5جلسه در بازه زمانی 45-60روز)،درجلسات مشاوره قبل از طلاق شرکت نمایند، و درصورت عدم حصول صلح و سازش فی مابین ،اقدام به اخذ گواهی شرکت در جلسات مشاوره از واحد مشاوره مربوطه بکنند.سپس جهت ثبت دادخواستِ طلاق توافقی، باید یکی از زوجین(زن و شوهر) به یکی از دفاترخدمات قضایی محل زندگی خود مراجعه کند،تا از این طریق دادخواست طلاق به دادگستری مربوطه ارسال شود؛پس از ارسال دادخواست به دادگستری،شعبه رسیدگی کننده به پرونده مشخص،و شعبه مربوطه وقت رسیدگی به طلاق را تعیین و به طرفین ابلاغ می نماید،در این حالت لازم است زن و شوهر در وقت تعیین شده در جلسه دادگاه حاضر و مراتب توافق خود در خصوص حقوق مالی زن ،حضانت و ملاقات فرزند یا فرزندان و... ودر نهایت درخواست طلاق را به قاضی دادگاه خانواده اعلام نمایند.قاضی شعبه پس از شنیدن اظهارات طرفین اقدام به صدور رای طلاق توافقی(گواهی عدم امکان سازش)می نماید،رای صادره به زن و وشوهر ابلاغ،و لازم است زوجین در دفترشعبه دادگاه خانواده مربوطه حاضر وباسلب حق تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی نسبت به اخذ گواهی قطعیت رای اقدام کنند،سپس جهت اجرای صیغه طلاق وثبت واقعه طلاق به یکی از دفاتر رسمی ثبت ازدواج و طلاق مراجعه نمایند.

حق طلاق بهتر است یا مهریه:

بر طبق( ماده 1133 قانون مدنی،) حق طلاق با مرد است و مرد هر زمان که بخواهد می‌تواند با پرداخت تمام حقوق و تعهدات مالی به زوجه وی را طلاق دهد.لکن این حق(حق غیرمالی) میتواند توسط مرد به موجب اعطای وکالت یا شرط ضمن عقدازدواج به زن داده شود. با این توضیح که اعطای حق اعمال وکالت در طلاق از سوی مرد به زن، به معنی سلب حق طلاق مرد نبوده و وی می‌تواند هر زمان اراده کند با پرداخت حقوق مالی زن ، وی را طلاق دهد و اعطای حق اعمال وکالت در طلاق زن به معنی اعطای نیابت از مرد می باشد تا با گرفتن وکیل دادگستری و طرح دعوای طلاق خود را مطلقه سازد.مهریه نیز حق مالی زن است که با عقد نکاح به او تعلق گرفته و می‌تواندهر زمان اراده نماید آن را مطالبه کند. طبق (ماده 1082 قانون مدنی) "به مجرد آن که عقد نکاح بین زوجین جاری می شود زن مالک مهریه می شود و می تواند هر تصرفی در آن انجام دهد.در خصوص اینکه حق طلاق بهتراست یا مهریه پاسخ قاطعی برای آن وجود ندارد زیرا این موضوع بسته به شرایط و خواسته زن متفاوت خواهد بود، بنابراین نسخه واحدی برای آن نمیتوان پیچید.

نمونه دادخواست طلاق از طرف زن به استناد عُسر و حَرَج(وجود سختی و مشقت در زندگی مشترک)

نمونه رایِ دادگاه در خصوص طلاق به درخواست زن