اعسار از پرداخت مهریه چیست:

اِعسار به عدم توانایی مالی یا عدم دسترسی به اموال و به نوعی در مضیقه قرار داشتن، گفته می شود و به فردی که به علت نداشتن دارایی کافی و یا دسترسی نداشتن به اموال خویش(برای مثال در رهن بانک بودن اموال)، قادر به پرداخت دیون و بدهی های خود نباشد، مُعسِر گفته می شود. در دعاوی مطالبه و به اجرا گذاشتن مهریه، چنانچه زوج(شوهر) توانایی پرداخت دفعتاً واحده(یکجا) مهریه را نداشته ومدعی شود که توان پرداخت مهریه را ندارم و اموالی از او شناسایی و توقیف نشود،جهت جلوگیری از جلب و بازداشت شدن باید اقدام به دعوای اعسار از پرداخت مهریه و درخواست تقسیط آن بنماید.

قانون جدید اعسار مهریه:

در خصوص این که آیا قانون جدید تقسیط مهریه به تصویب رسیده است یا نه؟ باید گفت در سال 1404قانون جدیدی در خصوص تعیین میزان مهریه و پرداخت آن و یا تقسیط مهریه به تصویب نرسیده است و شرایط و مراحل درخواست اِعسار از پرداخت مهریه و تقسیط آن مانند سال های قبل می باشد، لیکن تورم ایجاد شده در جامعه در سال(1404)در پذیرش دعوای اعسار و تعیین اقساط مهریه موثر می باشد.

اعسار مهریه عندالمطالبه:

در خصوص این سوال که آیا مهریه عندالمطالبه قسط بندی میشود باید پاسخ داد: زمانی که مهریه زن(عندالمطالبه)باشد وی هر زمان که اراده نماید، می تواند مهریه خویش را از زوج(شوهر)مطالبه کند و زوج به هرحال ملزم به پرداخت آن می باشد و در صورت عدم پرداخت حبس می شود،مگراین که وی در مهلت مقرر قانونی(ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ اجراییه مهریه)اقدام به طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه کند که در صورت پذیرش دعوای اعسار از پرداخت مهریه، حکم به تقسیط مهریه با تعیین پیش قسط صادر می گردد که زوج(مرد) موظف است در همان ابتدا پیش قسط تعیینی برای مهریه را پرداخت نموده و اقساط مندرج در رای دادگاه را نیز به موقع پرداخت نماید و اگر اعسار مرد مورد قبول دادگاه واقع نشود و وی بخواهد دوباره دعوای اعسار طرح نماید چون مهلت مقرر قانونی یک ماهه از تاریخ ابلاغ اجراییه مهریه برای اقدام به طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه منقضی و تمام شده است، می بایست با معرفی وثیقه(ملکی که ارزشِ آن کفاف پرداخت مهریه زن را بدهد) دعوای مذکور را طرح نماید که در این صورت اگر اِعسار وی پذیرفته شود و او پیش قسط تعیینی در رای دادگاه را پرداخت نماید از وثیقه رفع توقیف به عمل خواهد آمد ، و مرد زندانی نخواهد شد و اگر اعسار مرد مورد قبول دادگاه واقع نشود مرد باید خود را به شعبه اجرای احکام مدنی معرفی و به زندان منتقل شود در غیر این صورت وثیقه ای که به واحد اجرای احکام مدنی معرفی شده است ضبط ،و مهریه زن از محل فروش وثیقه ضبط شده برداشت و به وی پرداخت خواهد شد.(رجوع شود به ماده 3 قانون نحوه اجرای احکام محکومیت های مالی مصوب 1394) و اگر مرد قادر به معرفی وثیقه نباشد باید خود را به شعبه اجرای احکام مدنی معرفی و به زندان منتقل شود که پس از انتقال به زندان وبعد از گذشت مدت زمان کوتاهی(4-3ماه)مجدداً می تواند اقدام به طرح دعوای اِعسار کند و طرح چندین باره دعوای اعسار منع قانونی ندارد

آیا مهریه عندالاستطاعه قسطی میشود:

عندالاستطاعه بودن مهریه به این معنی است كه مرد زمانی ملزم به پرداخت مهریه می باشد كه اموالی داشته و استطاعت(توانایی) پرداخت مهریه را داشته باشد باشد.اما در عمل و رویه قضایی دادگاه ها، زمانی که مهریه زن(عندالاستطاعه)باشد و مهریه خود را از طریق دادگاه به اجرا بگذارد،حکم به محکومیت مرد به پرداخت مهریه زن صادر می شود و پس از صدور اجراییه در خصوص اجرای حکم مهریه، اگر مرد مهریه را پرداخت نکند و اموالی از وی شناسایی و توقیف نشود او مکلف هست ظرف(30)روز از تاریخ ابلاغِ اجراییه نسبت به طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه اقدام کند در غیر این صورت به درخواست زن، دستور جلب و زندانی شدن مرد صادر می گردد.که پس از جلب شدن،مرد یا باید مهریه زن را پرداخت نماید و یا در خصوص نحوه پرداخت مهریه با زن به توافق برسد در غیر این صورت به زندان معرفی خواهد شد و تا زمان پرداخت مهریه در زندان خواهد ماند مگر این که زن به صورت کتبی به واحد اجرای احکام مدنی مربوطه اعلام نماید که در خصوص مطالبه مهریه رضایت خود را اعلام و درخواست ازاد شدن مرد را دارد و یا این که مرد اقدام به طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه بنماید در این حالت اثبات عدم اعسار و توانایی مالی مرد بر عهده زن خواهد بود و اگر اِعسار مرد پذیرفته شود و وی پیش قسط تعیینی در رای دادگاه را پرداخت نماید از زندان آزاد شده و می بایست اقساط تعیینی را مطابق رای دادگاه پرداخت نماید، و اگر اعسار وی مورد قبول دادگاه واقع نشود همچنان در زندان خواهد ماند و می تواند پس از گذشت مدت زمانی(تقریباً4-3ماه)اقدام به طرح مجدد دعوای اعسار بنماید و طرح چندین باره دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه منع قانونی ندارد.لازم به ذکر است برخی قُضات دادگاه ها نیز معتقد هستند در مهریه عند الاسطاعه امکان جلب و زندانی کردن مرد وجود ندارد و زن می بایست در صورت شناسایی وتوقیف اموال مرد، مهریه خود را از آن وصول نماید.

زمان تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت مهریه:

هرگاه زن مهریه خود را از طریق دادگاه به اجرا بگذارد،پس از تشکیل جلسه رسیدگی دادگاه وبررسی ادعاهای احتمالی طرفین در خصوص بذل و بخشش وصلح مهریه و یا پرداخت بخشی از مهریه،دادگاه اقدام به صدور حکم محکومیت مرد به پرداخت مهریه می نماید و پس از انقضای مدت اعتراض و تجدیدنظر خواهی نسبت به رای صادره و یا تایید رای صادر شده در مرجع تجدیدنظر(دادگاه تجدیدنظر استان) حکم صادره قطعی و غیر قابل اعتراض می گردد.در این حالت برای اجرای حکم مهریه،زن درخواست صدور اجراییه می نماید که پس از صدور اجراییه به مرد (10)روز مهلت داده می شود تا اقدام به پرداخت مهریه زن بنماید و اگر مرد در مهلت مقرر مهریه زن را پرداخت نکند،پرونده به درخواست زن به واحد اجرای احکام مدنی دادگستری ارسال و نسبت به استعلام و توقیف اموال مرد اقدام می شود.در صورتی که اموالی از زوج(مرد) شناسایی و توقیف نشود وی مهلت دارد ظرف(30)روز از تاریخ ابلاغ اجراییه نسبت به طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه اقدام کند در غیر این صورت به درخواست زن، دستور جلب و زندانی شدن مرد صادر می گردد.لازم به ذکر است اگر در زمان طرح دعوای مطالبه مهریه از سوی زن، مرد درخصوص پرداخت یا بذل و بخشش مهریه ادعای خاصی نداشته باشد ،می تواند اقدام به طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه بنماید.
توجه:در مواردی که زن مهریه خود را از طریق دایره اجرای اداره ثبت به اجرا گذاشته و اموالی از او شناسایی و توقیف نشده است الزامی به طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه وجود ندارد زیرا امکان درخواست و صدور دستور جلب از طریق اداره ثبت وجود ندارد تا مرد بخواهد جهت جلوگیری از بازداشت شدن، دعوای اعسار طرح نماید.اما اگر مرد بخواهد نسبت به اجراییه ثبتی در خصوص مهریه، دعوای اِعسار طرح بنماید منع قانونی در این خصوص وجود ندارد.

سوالات قاضی از شهود اعسار مهریه:

در پرونده های اعسار از پرداخت مهریه قاضی دادگاه خانواده جهت اطمینان از درستی اطلاعات ارائه شده در دادخواست و ضمائم تقدیمی (استشهادیه اعسار)زوج(شوهر) و تعیین تکلیف درباره پرونده، عموماً سوالاتی را از شهود زوج(شوهر) می پرسد که نحوه پاسخ دهی به این سوالات در نتیجه و روند رسیدگی در دادگاه نقش بسیار مهمی دارد. به عنوان مثال سوالاتی در خصوص موارد ذیل و یا مشابه آن ممکن است مطرح گردد:
1-میزان مبلغ مهریه ای که زوج به آن محکوم شده است چه مقدار است؟
2-شغل زوج چیست و وسیله امرار معاش وی از چه طریقی است؟
3-چند سال است که زوج را می شناسید؟
4-محل زندگی زوج کجاست ؟ آیا زوج فرزندی دارد یاخیر؟
5-آیا زوج توانایی پرداخت مهریه را دارد یا خیر؟
6-آیا زوج اموال و دارائی دارد یا خیر؟

بعد از اعسار مهریه چه باید کرد:

هرگاه مرد در مهلت مقرر قانونی اقدام به دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه بنماید در این حالت در صورت پذیرش دعوای اعسار از پرداخت مهریه، حکم به تقسیط مهریه با تعیین پیش قسط صادر می گردد که زوج(مرد) موظف است در همان ابتدا پیش قسط تعیینی برای مهریه را پرداخت نموده و اقساط مندرج در رای دادگاه را نیز به موقع پرداخت نماید، در غیر این صورت یعنی، به درخواست زوجه(زن) جلب و راهی زندان خواهد شد.و اگر مرد در موعد مقرر پیش قسط و اقساط تعیینی را پرداخت نماید زن می تواند با مراجعه به واحد اجرای احکام مدنی که پرونده مهریه در آن مطرح هست نسبت به دریافت مهریه وصول شده اقدام نماید.

تقسیط مهریه:

در دعاوی مطالبه مهریه قسط بندی مهریه به این صورت است که، چنانچه زوج(شوهر) توانایی پرداخت دفعتاً واحده(یکجا) مهریه را نداشته ومدعی اِعسار باشد باید در مهلت مقرر قانونی(ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ اجراییه مهریه)اقدام به طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه کند که در صورت پذیرش دعوای اعسار از پرداخت مهریه، حکم به تقسیط مهریه با تعیین پیش قسط صادر می گردد که زوج(مرد) موظف است در همان ابتدا پیش قسط تعیینی برای مهریه را پرداخت نموده و اقساط مندرج در رای دادگاه را نیز به موقع پرداخت نماید و اگر اعسار مرد مورد قبول دادگاه واقع نشود و وی بخواهد دوباره اقدام به طرح دعوای اعسار بنماید در این حالت چون مهلت مقرر قانونی یک ماهه از تاریخ ابلاغ اجراییه مهریه برای اقدام به طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه منقضی و تمام شده است، می بایست با معرفی وثیقه(ملکی که ارزشِ آن کفاف پرداخت مهریه زن را بدهد) دعوای مذکور را طرح نماید که در این صورت اگر اِعسار وی پذیرفته شود و او پیش قسط تعیینی در رای دادگاه را پرداخت نماید از وثیقه رفع توقیف به عمل خواهد آمد ، و مرد زندانی نخواهد شد و اگر اعسار مرد مورد قبول دادگاه واقع نشود مرد باید خود را به شعبه اجرای احکام مدنی معرفی و به زندان منتقل شود در غیر این صورت وثیقه ای که به واحد اجرای احکام مدنی معرفی شده است ضبط ،و مهریه زن از محل فروش وثیقه ضبط شده برداشت و به وی پرداخت خواهد شد.(رجوع شود به ماده 3 قانون نحوه اجرای احکام محکومیت های مالی مصوب 1394) و اگر مرد قادر به معرفی وثیقه نباشد باید خود را به شعبه اجرای احکام مدنی معرفی و به زندان منتقل شود که پس از انتقال به زندان وبعد از گذشت مدت زمان کوتاهی(4-3ماه)مجدداً می تواند اقدام به طرح دعوای اِعسار کند و طرح چندین باره دعوای اعسار منع قانونی ندارد.بنابراین روال قانونی مهریه اقساطی مطابق مطالب گفته شده می باشد.

تقسیط مهریه بر اساس فیش حقوقی:

در دعاوی مطالبه مهریه، قسط بندی و تقسیط مهریه زمانی صورت می گیرد که زوج(شوهر) توانایی پرداخت دفعتاً واحده(یکجا) مهریه را نداشته ومدعی اِعسار باشد،در این حالت پس از طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه،قاضی رسیدگی کننده به پرونده بر اساس توانایی مالی و میزان درآمد و فیش حقوقی و میزان مخارج مرد اقدام به تعیین پیش قسط و اقساط مهریه خواهد نمود.

قسط بندی مهریه برای کارگران:

نحوه تقسیط مهریه برای کارگران به این صورت است که پس از محکومیت مرد به پرداخت مهریه و عدم توانایی او در پرداخت کامل مهریه،او باید اقدام به طرح دعوای اعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه و تقسیط آن را تقدیم دادگاه نماید،که در این حالت دادگاه با توجه به وضعیت مالی،نوع شغل ،در آمد ماهیانه، هزینه های زندگی، وجود یا عدم وجود فرزند،شهری که زوج(مرد) در آن زندگی و کار می کند و تورم حاکم برجامعه، اقدام به تعیین پیش قسط و اقساط ماهیانه مهریه نموده و حکم صادر می نماید که در این شرایط مرد مکلف است بلافاصله پس از قطعیت رای اعسار پیش قسط مهریه را پرداخت نماید و در صورت عدم پرداخت به درخواست زوجه(زن) دستور جلب وی صادر و زوج زندانی خواهد شد و تا زمانی که اقدام به پرداخت آن ننماید یا رضایت زوجه را جلب ننماید در حبس خواهد ماند مگر این که مدعی شود توانایی پرداخت پیش قسط را نیز ندارد که در این حالت باید دعوای تعدیل پیش قسط و اقساط مهریه را طرح نماید.

نحوه تقسیط مهریه برای کارمندان دولت:

تقسیط مهریه برای کارمندان دولت به این صورت است که پس از محکومیت مرد به پرداخت مهریه و عدم توانایی او در پرداخت کامل مهریه،او باید اقدام به طرح دعوای اعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه و تقسیط آن را تقدیم دادگاه نماید،که در این حالت دادگاه با توجه به وضعیت مالی،نوع شغل ،در آمد ماهیانه، هزینه های زندگی، وجود یا عدم وجود فرزند،شهری که زوج(مرد) در آن زندگی و کار می کند و تورم حاکم برجامعه، اقدام به تعیین پیش قسط و اقساط ماهیانه مهریه نموده و حکم صادر می نماید که در این شرایط مرد مکلف است بلافاصله پس از قطعیت رایِ اعسار پیش قسط مهریه را پرداخت نماید و در صورت عدم پرداخت به درخواست زوجه(زن) دستور جلب وی صادر و زوج زندانی خواهد شد، و تا زمانی که اقدام به پرداخت آن ننماید یا رضایت زوجه را جلب ننماید در حبس خواهد ماند مگر این که مدعی شود توانایی پرداخت پیش قسط را نیز ندارد که در این حالت باید دعوای تعدیل پیش قسط و اقساط مهریه را طرح نماید.

اگر مرد بیکار باشد مهریه چگونه پرداخت میشود:

تقسیط مهریه برای مرد بیکار به این شکل است که پس از محکومیت مرد به پرداخت مهریه و عدم توانایی او در پرداخت کامل مهریه،او باید اقدام به طرح دعوای اعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه و تقسیط آن را تقدیم دادگاه نماید،که در این حالت دادگاه با توجه به وضعیت مالی،در آمد ماهیانه، هزینه های زندگی، وجود یا عدم وجود فرزند،شهری که زوج(مرد) در آن زندگی و کار می کند و تورم حاکم برجامعه، اقدام به تعیین پیش قسط و اقساط ماهیانه مهریه نموده و حکم صادر می نماید که در این شرایط مرد مکلف است بلافاصله پس از قطعیت رایِ اعسار پیش قسط مهریه را پرداخت نماید و در صورت عدم پرداخت به درخواست زوجه(زن) دستور جلب وی صادر و زوج زندانی خواهد شد، و تا زمانی که اقدام به پرداخت آن ننماید یا رضایت زوجه را جلب ننماید در حبس خواهد ماند مگر این که مدعی شود توانایی پرداخت پیش قسط را نیز ندارد که در این حالت باید دعوای تعدیل پیش قسط و اقساط مهریه را طرح نماید.

اگر مرد(شوهر) توانایی پرداخت مهریه نداشته باشد:

اگر مرد اموالی برای پرداخت مهریه نداشته باشد در این حالت پس از محکومیت وی به پرداخت مهریه و عدم توانایی او در پرداخت کامل مهریه،او باید اقدام به طرح دعوای اعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه و تقسیط آن را تقدیم دادگاه نماید،که در این حالت دادگاه با توجه به وضعیت مالی،نوع شغل،در آمد ماهیانه، هزینه های زندگی، وجود یا عدم وجود فرزند،شهری که زوج(مرد) در آن زندگی و کار می کند و تورم حاکم برجامعه، اقدام به تعیین پیش قسط و اقساط ماهیانه مهریه نموده و حکم صادر می نماید که در این شرایط مرد مکلف است بلافاصله پس از قطعیت رایِ اعسار پیش قسط مهریه را پرداخت نماید و در صورت عدم پرداخت به درخواست زوجه(زن) دستور جلب وی صادر و زوج زندانی خواهد شد، و تا زمانی که اقدام به پرداخت آن ننماید یا رضایت زوجه را جلب ننماید در حبس خواهد ماند مگر این که مدعی شود توانایی پرداخت پیش قسط را نیز ندارد که در این حالت باید دعوای تعدیل پیش قسط و اقساط مهریه را طرح نماید.

اقساط مهریه:

در مورد این سوال که مهریه قسطی ماهی چقدر است باید پاسخ داد:در صورت عدم توانایی مرد در پرداخت مهریه، با طرح دعوای اِعسار و تقسیط مهریه دادگاه خانواده با بررسی شرایط مالی مدعی اعسار(زوج) و اِستماع شهادت شهود، اقدام به پذیرش دعوای اعسار وتقسیط مهریه می نماید. میزان اقساط مهریه ومدتی که برای پرداخت اقساط مهریه زوجه در نظرگرفته می شود به شرایط مالی زوج ،میزان تورم موجود در جامعه ومحلی که زوج در آن مشغول به کار و زندگی می باشد(کلانشهر ، شهرستان یا روستا)بستگی دارد و تعیین پیش پرداخت مهریه و اقساط آن کاملاً بر اساس سلیقه و نظر قضات صورت می گیرد وقابل پیش بینی نمی باشد و در هر استان و شهرستان رویه های مختلفی وجود دارد. اما بر اساس رویه قضایی دادگاه ها در سال(1404)،برای قشرکارگر دارای فرزند وبا درآمد ماهیانه مطابق قانون کار ،پیش قسط مهریه در حدود(7-2)سکه و اقساط ماهیانه چیزی حدود 12الی 14ماه یک سکه تعیین می گردد.

شرایط پرداخت مهریه اقساطی:

نحوه پرداخت مهریه قسطی به این صورت است که در صورت قبول دعوای اِعسار زوج(مرد) و صدورحکم به تقسیط مهریه توسط دادگاه ، زوج موظف است پیش قسط را بلافاصله و اقساط مهریه را راس زمان پیش بینی شده در رای دادگاه پرداخت نماید، در غیر این صورت با درخواست زوجه(زن) دستور جلب وی صادر و زوج زندانی خواهد شد و تا زمانی که اقدام به پرداخت آن ننماید یا رضایت زوجه را جلب ننماید در حبس خواهد ماند.مگر این که اقدام به طرح دعوای تعدیل اقساط مهریه بنماید.

پیش قسط مهریه در سال1404

حداقل پیش قسط مهریه بر اساس وضعیت مالی،نوع شغل ،در آمد ماهیانه، هزینه های زندگی، وجود یا عدم وجود فرزند،شهری که زوج(مرد) در آن زندگی و کار می کند و تورم حاکم برجامعه و توسط دادگاه تعیین می شود که در این خصوص قانون و رویه قضایی مشخصی وجود ندارد و دادگاه ها در سال(1404)در حدود(7-2)سکه بهار آزادی را به عنوان پیش قسط مهریه تعیین می نمایند

نداشتن پیش قسط مهریه:

هرگاه مرد به پرداخت مهریه محکوم شده و پس از طرح دعوای اِعسار از پرداخت مهریه،پرداخت آن تقسیط شود و ادعا نماید که پیش قسط مهریه ندارم؛ در این حالت در صورت عدم پرداخت پیش قسط مهریه با درخواست زوجه(زن) دستور جلب وی صادر و زوج زندانی خواهد شد و تا زمانی که اقدام به پرداخت آن ننماید یا رضایت زوجه را جلب ننماید در حبس خواهد ماند مگر این که اقدام به طرح دعوای تعدیل پیش قسط و اقساط مهریه بنماید.

جدول اقساط مهریه در سال1404

در خصوص نحوه تعیین و پرداختِ پیش قسط و یا اقساط مهریه جدول خاصی از نظر قانونی وجود ندارد و هیچ بخشنامه و آیین نامه ای به تصویب نرسیده است که اعلام نماید دادگاه ها باید پیش قسط و اقساط مهریه را بر چه اساس و تعدادی مشخص کنند. بنابراین دادگاه ها بر اساس وضعیت مالی،نوع شغل ،در آمد ماهیانه، هزینه های زندگی، وجود یا عدم وجود فرزند،شهری که زوج(مرد) در آن زندگی و کار می کند و تورم حاکم برجامعه اقدام به تعیین پیش قسط و یا اقساط مهریه می نمایند و در این خصوص قانون و رویه قضایی مشخصی وجود ندارد و دادگاه ها در سال(1404)در حدود(7-2)سکه بهار آزادی را به عنوان پیش قسط و (14-12)ماه، یک عدد سکه بهار آزادی را به عنوان اقساط مهریه تعیین می نمایند

زندان پیش قسط مهریه:

درصورتی که زوج(مرد) مبلغ پیش قسط مهریه را پرداخت ننماید و یا رضایت زوجه را جلب ننماید به درخواست زوجه جلب و حبس خواهدشد.و در صورتی که توانایی پرداخت پیش قسط مهریه را نداشته باشد باید اقدام به طرح دعوای تعدیل پیش قسط و اقساط مهریه بنماید.

تاخیر در پرداخت اقساط مهریه:

در صورت عدم پرداخت پیش قسط یا اقساط مهریه ، زن می تواند نسبت به درخواست صدور دستورجلب(حکم جلب) شوهر از اجرای احکام مدنی مربوطه اقدام نماید که وی پس از جلب زندانی خواهد شد. در این حالت مرد پس از انتقال به زندان می تواند نسبت به درخواست تعدیل پیش قسط و اقساط تعیینی اقدام نماید.

مجازات عدم پرداخت اقساط مهریه:

زوج(مرد) موظف اقساط مهریه را راس زمان پیش بینی شده در رای دادگاه پرداخت نماید در غیر این صورت با درخواست زوجه دستور جلب وی صادر و زوج زندانی خواهد شد و تا زمانی که اقدام به پرداخت آن ننماید یا رضایت زوجه را جلب ننماید و یا اقدام به طرح دعوای اِعسار از پرداخت مهریه ننماید در حبس خواهد ماند.

رد اعسار مهریه:

هرگاه مرد در مهلت مقرر قانونی(ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ اجراییه مهریه)اقدام به طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه کند و دعوای اوپذیرفته نشده و رد شود و رای صادره پس از تجدیدنظر خواهی در دادگاه تجدیدنظر استان تایید گردد در این حالت مرد مکلف است مهریه زوجه(زن)را پرداخت نماید در غیر این صورت به درخواست زن دستور جلب(حکم جلب) و زندانی شدن وی صادر می شود و اگر مرد جلب و زندانی شود می تواند بعد از گذشت مدت زمان کوتاهی(4-3ماه)مجدداً اقدام به طرح دعوای اِعسار کند و طرح چندین باره دعوای اعسار منع قانونی ندارد. و اگر زن موفق به جلب مرد نشود و وی آزاد باشد و بخواهد دوباره دعوای اِعسار طرح نماید در این حالت چون مهلت مقرر قانونی یک ماهه از تاریخ ابلاغ اجراییه مهریه برای اقدام به طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه منقضی و تمام شده است، می بایست با معرفی وثیقه(ملکی که ارزشِ آن کفاف پرداخت مهریه زن را بدهد) دعوای مذکور را طرح نماید که در این صورت اگر اِعسار مرد پذیرفته شود و وی پیش قسط تعیینی در رای دادگاه را پرداخت نماید از وثیقه رفع توقیف به عمل خواهد آمد ، و مرد زندانی نخواهد شد و اگر اعسار مرد مورد قبول دادگاه واقع نشود مرد باید خود را به شعبه اجرای احکام مدنی معرفی و به زندان منتقل شود در غیر این صورت وثیقه ای که به واحد اجرای احکام مدنی معرفی شده است ضبط ،و مهریه زن از محل فروش وثیقه ضبط شده برداشت و به وی پرداخت خواهد شد.(رجوع شود به ماده 3 قانون نحوه اجرای احکام محکومیت های مالی مصوب 1394)

اعسار بعد از حکم جلب مهریه:

در خصوص مهریه، حکم جلب زمانی صادر می شود که پس از به اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه و محکومیت مرد به پرداخت مهریه،وی مهریه زن را پرداخت نکند و اموالی از او شناسایی و توقیف نشود و در مهلت مقرر قانونی(30 روز از تاریخ ابلاغ اجراییه مهریه) اقدام به طرح دعوای اعسار از پرداخت مهریه ننماید؛در این حالت چون مهلت مقرر قانونی یک ماهه از تاریخ ابلاغ اجراییه مهریه برای اقدام به طرح دعوای اِعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه منقضی و تمام شده است، مرد می بایست با معرفی وثیقه(ملکی که ارزشِ آن کفاف پرداخت مهریه زن را بدهد) دعوای مذکور را طرح نماید که در این صورت اگر اِعسار وی پذیرفته شود و او پیش قسط تعیینی در رای دادگاه را پرداخت نماید از وثیقه رفع توقیف به عمل خواهد آمد ، و مرد زندانی نخواهد شد و اگر اعسار مرد مورد قبول دادگاه واقع نشود او باید خود را به شعبه اجرای احکام مدنی معرفی و به زندان منتقل شود، در غیر این صورت وثیقه ای که به واحد اجرای احکام مدنی معرفی شده است ضبط ،و مهریه زن از محل فروش وثیقه ضبط شده برداشت و به وی پرداخت خواهد شد.(رجوع شود به ماده 3 قانون نحوه اجرای احکام محکومیت های مالی مصوب 1394)همچنین در حالتی نیز که مرد قادر به معرفی وثیقه نباشد باید خود را به شعبه اجرای احکام مدنی معرفی و به زندان منتقل شود که پس از انتقال به زندان وبعد از گذشت مدت زمان کوتاهی(4-3ماه)مجدداً می تواند اقدام به طرح دعوای اِعسار کند و طرح چندین باره دعوای اعسار منع قانونی ندارد.

درخواست مجدد اعسار از پرداخت مهریه:

چنانچه زوج قبلا اقدام به طرح دعوای اعساروتقسیط مهریه نموده باشد لکن دعوای وی رد شده باشد با توجه به اینکه از نظر حقوقی اعسار موضوعی نسبی می باشد به این معنی که فردی که امروز دارای توانایی مالی می باشد ممکن است ماه دیگر به علت شرایط به وجو آمده برای وی مُعسِر و ناتوان مالی باشد بنابراین بعد از گذشت(2-3)ماه از آخرین رای قطعی مبنی بر رد دعوای اعسار( باتوجه به رویه قضایی حاکم) زوج می تواند مجدداً اقدام به طرح دعوای اعسار نماید در این صورت چنانچه اعسار وی برای داگاه اثبات گردد،دادگاه حکم به تقسیط مهریه خواهد نمود.

حکم زندان برای مهریه دیگر صادر نمی شود

در خصوص ممنوعیت زندان برای مهریه باید گفت: درحال حاضر(سال1404)قانون جدیدی در خصوص نحوه تعیین و ثبت مهریه،شرایط به اجرا گذاشتن مهریه و زندان برای مهریه تصویب و اجرایی نشده است،بنابراین در خصوص به اجرا گذاشتن مهریه و صدور دستور جلب و زندانی شدن بخاطر پرداخت نکردن مهریه،طرح دعوای اعسار(عدم توانایی)از پرداخت مهریه،مانند روال سابق و سال های قبل عمل می شود.بر این اساس پاسخِ سوال مهریه زندان دارد یا خیر؟ این است که بله در سال(1404)پرداخت نکردن مهریه و یا پیش قسط و اقساط آن زندان دارد.

قبوض اقساطی مهریه(صادره از دفترخانه ازدواج):

هرگاه زوجین(زن و شوهر)توافق نمایند که پرداخت مهریه زن بصورت اقساطی و در قالب قبوض اقساطی صادر شده از دفترخانه ثبت ازدواج باشد در این حالت می توانند از دفترخانه ثبت کننده ازدواج درخواست نمایند بر اساس شرایط پرداخت مورد توافق در خصوص مهریه، قبوض اقساطی صادر گردد.
هر برگ قبض نشان دهنده یک قسط از مهریه می باشد و تعداد قبوض به میزان تعداد اقساط مهریه می باشد که توسط زوج(مرد) امضا و به زوجه(زن) تحویل داده می شود و زوج براساس مواعد تعیین شده در این قبوض موظف به پرداخت مهریه می باشد و در صورت عدم پرداخت هر قبض زوجه می تواند علیه زوج در خواست صدور اجرائیه نموده و از طریق مراجع قضایی آن را مطالبه نماید.با این توضیح که در صورت کشف اموال جدید از زوج، زوجه می تواند قبوض اقساطی را که هنوز موعد سررسید آن نشده است به اجرا گذاشته و از طریق آن اقدام به وصول مهریه نماید.

طلاق بعد از تقسیط مهریه:

هرگاه بعداز تقسیط مهریه، فی مابین زوجین طلاق صورت گیرد در این حالت باید اقساط مهریه طبق روال قبلی از سوی زوج پرداخت گردد. در صورتی که بعد از طلاق در وضعیت مالی زوج(شوهر سابق) تغییر مثبتی ایجاد گردد به عبارت دیگر وی دارای مَلائت مالی گردد(بهبود وضعیت اقتصادی وی یا به ارث رسیدن مالی به او و یا کاهش تورم در جامعه و ...) زن می تواند با اثبات این موضوع (توانایی مالی شوهرسابق) اقدام به مطالبه الباقی مهریه به صورت یکجا(در صورت کفاف اموال ) نماید.

درصورت درخواست طلاق از طرف مرد آیا مهریه تقسیط میشود:

در صورت درخواست طلاق از سوی مرد چنانچه مرد توانایی مالی در پرداخت مهریه را نداشته باشد می تواند دعوای طلاق به درخواست زوج با اعسار ازپرداخت دفعتاً واحده(پرداخت یکجای مهریه) وتقسیط مهریه را طرح نماید، که در این صورت دادگاه علاوه بر صدور رای در خصوص طلاق،در مورد اعسار از پرداخت مهریه نیز اتخاذ تصمیم می نماید و درصورت اثبات اعسار، دادگاه حکم به طلاق با تقسیط مهریه را صادر خواهد کرد.لازم به توضیح است که در طلاق به درخواست زوج با توجه به رویه محاکم، معمولا میزان پیش پرداخت و پیش قسط واقساط مهریه بیشتر(به نفع زوجه) تعیین می گردد. همچنین دادگاه در رای صادره در خصوص شرطِ تنصیفِ دارایی زوج(شرطِ انتقال تا نصف اموال و دارایی که زوج بعد از عقد ازدواج با زوجه به دست آورده باشد)،اجرت المثل و یا نِحله(مبلغی که به عنوان هدیه در زمان طلاق به درخواستِ زوج از سوی مرد به زن پرداخت می گردد و میزان آن باتوجه به توانایی مالی زوج و مدت ایام زوجیت با نظر قاضی دادگاه تعیین می گردد) و نفقه ایام عده تعیین تکلیف خواهد کرد، و این امر به جهت حمایت از حقوق زن در طلاق به درخواست زوج می باشد.