طلاق چیست

در پاسخ به این پرسش که طلاق چیست باید گفت: طلاق عبارت است ازپایان دادن رسمی و قانونی به عُلقِه(رابطه) زوجیت(زن و شوهری) فی مابین زوج و زوجه(زن و شوهر) و پایان یافتن حقوق و تکالیف آنها در برابریکدیگر در ازدواج دائم.مطابق ماده(1133)قانون مَدَنی، مرد هر زمان که بخواهد می تواند با تعیین تکلیف در خصوص حقوق مالی زن(مهریه و...)اقدام به طلاق زن خود بنماید ودر این خصوص نیازی به ارائه دلیل طلاق از سوی مرد نمی باشد و دادگاه ها مکلف به پذیرش دعوای طلاق از سوی مرد می باشند.اما از نظرمقررات زن به دلایل محدودی می تواند اقدام به درخواست طلاق نماید،قانون گذار در(3)حالت اجازه درخواست طلاق از سوی زن را داده است(بندهای الف،ب،پ)
الف)درخواست طلاق براساس شروط(12)گانه ضمن عقد ازدواج؛ که این شروط در سند ازدواج درج شده و به امضاء زن و شوهر رسیده است و درعرف(شروط 12گانه طلاق و یا شروط طلاق) گفته می شود.این شروط عبارتند از:
1-استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت 6 ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تادیه نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت 6 ماه وفا نکند و اجبارا ایفا هم ممکن نباشد.
2-سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید.
3-ابتلاء زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.
4-جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد.
5-عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
6-محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات 5 سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به 5 سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به 5 سال یا بیشتر بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
7-ابتلاء زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل آورد و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد.
8-زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند. تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا 6 ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید.
9-محکومیت قطعی زوج در اثرارتکاب جرم و انجام هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد. تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت وشئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف و موازین دیگر با دادگاه است.
10-در صورتی که پس از گذشت 5 سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر زوج صاحب فرزند نشود.
11-در صورتی که زوج مفقودالاثر شود و ظرف 6 ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
12-زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.
لازم به ذکر است در صورتی که هریک از بند های فوق از سند ازدواج رخ دهد،زن می تواند به استناد آن بند از دادگاه درخواست طلاق نماید.
ب) بر اساس وکالت درطلاق ازطرف زوج(شوهر) به زوجه(زن) طبق وکالت نامه رسمی تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی؛دراین حالت که معمولا مدتی پس ازانعقاد عقد ازدواج صورت می گیرد، مرد با حضور دردفترخانه اسناد رسمی به زن وکالت رسمی در طلاق می دهد تا زن هر زمان که بخواهد بتواند بر اساس این وکالت اقدام به درخواست طلاق نماید،که اعطای وکالت در طلاق می تواند بر اساس بذل و بخشش حقوق مالی(مهریه،نفقه و...)از سوی زن باشد و یا این که مرد بدون بذل حقوق مالی از طرف زن به او وکالت در طلاق بدهد.در صورتی که زن بخواهد براساس وکالت در طلاق اقدام به درخواست طلاق نماید باید دعوای(اِحراز شرایط اِعمال وکالت در طلاق)طرح کند تا قاضی دادگاه بر اساس بررسی سند وکالت احراز کند که آیا زن می تواند با استفاده از وکالت نامه وکالت خود از سوی مرد را اِعمال کند یا خیر.
پ)طلاق به استناد عُسر و حَرَج(وجود مشقت و سختی در زندگی مشترک)؛به دلیل(اعتیاد شدید شوهر به مواد مخدر و الکی،محکومیت شوهر به حبس بیش از 5 سال،ضرب و جرح زن توسط شوهر و...).(رجوع شود به ماده 1130 قانون مَدَنی)
بنابراین در مواردی که شوهر راضی به طلاق نمی باشد سریع ترین راه طلاق از طرف زن، اقدام به درخواست طلاق بر اساس شروط(12)گانه ضمن عقد ازدواج (شروط 12گانه طلاق و یا شروط طلاق)می باشد، زیرا در این حالت قاضی دادگاه صرفاً بررسی می نماید که آیا یکی از شروط مورد نظر تحقق یافته است یا خیر، در حالی که در طلاق به درخواست زن به استناد عُسر و حَرَج پذیرش دعوای طلاق از سوی زن به مراتب دشوار و سخت می باشد.
لازم به ذکر است در صورتی که شوهر راضی به طلاق باشد راهکاری وجود دارد که با استفاده از آن می توان سریع تراز طلاق توافقی نیز، اقدام به درخواست وثبت طلاق نمود.راهکار طلاق فوری و سریع به این شکل می باشد که دادخواست طلاق به درخواست زوج(شوهر)و یا زوجه(زن) تنظیم و به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی محل سکونت تقدیم شود تا پرونده بصورت مستقیم و بدون نیاز اولیه برای مشاوره به دادگاه خانواده ارسال شود و پس از تعیین شعبه،زوجین(زن و شوهر با هم) و یا وکلای آن ها قبل از تشکیل جلسه رسیدگی و یا در جلسه رسیدگی در شعبه دادگاه خانواده حاضر شده،خواسته خود را از طلاق به درخواست زوج و یا زوجه به طلاق توافقی تغییر دهند که در این حالت اکثریت شعبات دادگاه خانواده،بدون الزام زوجین به حضور در جلسات مشاوره قبل از طلاق،یک جلسه طرفین را برای انجام مشاوره به واحد های صلحی(شورای حل اختلاف)مستقر در دادگاه های خانواده ارجاع می دهند که واحد مذکور پس از اخذ اظهارات طرفین و عدم انصراف از طلاق، مراتب را صورت جلسه نموده و به شعبه دادگاه خانواده ارجاع می دهند؛ دادگاه مذکور با حضور زوجین و یا وکلای آنها اقدام به تشکیل جلسه رسیدگی نموده و بر حسب توافقات صورت گرفته برسر مسائلی چون مهریه، نفقه، حضانت فرزندان اقدام صدور رای می نماید. زوجین و یا وکلای آن ها می توانند بعد از صدور رای به شعبه دادگاه خانواده صادر کننده رای مراجعه، و حق اعتراض خود را(حق تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی)ساقط نموده و درخواست گواهی قطعیت رای بنمایند و سپس گواهی صادره را برای ثبت طلاق به دفاتر رسمی ثبت طلاق ارائه دهند.بنابراین هرچند در باورعموم مردم و حتی برخی از وکلای دادگستری، سریع ترین و آسان ترین راه طلاق،طلاق توافقی می باشد، در حالی که با توجه به وجود جلسات مشاوره قبل از طلاق در طلاق توافقی، زن و شوهر باید در جلسات مشاوره قبل از طلاق که(3تا5جلسه بوده و در طی 60-45روز انجام می شود) شرکت کنند، که این موضوع تشکیل جلسه رسیدگی به طلاق،صدورِ رای قطعی طلاق و ثبت آن را طولانی می کند و حدود (3-1 ماه) به طول می انجامد.

طلاق شرعی:

در مورد این سوال که طلاق شرعی چیست باید پاسخ داد:طلاق شرعی با قرائت صیغه طلاق فی مابین زوجین واقع گردیده و زن وشوهر برهم حرام می شوند. عموماً به هنگام ثبت طلاق در دفترخانه طلاق، صیغه طلاق نیز بین زوجین جاری می گردد.البته لازم به ذکر است مطابق ماده(24)قانون حمایت خانواده مصوب(1391)،ثبت طلاق در دفاتر رسمی ثبت ازدواج و طلاق نیازمند طرح دعوای طلاق در دادگستری و اخذ رای طلاق می باشد.

نمونه دادخواست طلاق از طرف زن به استناد عُسر وحَرَج(وجود سختی و مشقت در زندگی مشترک)

نمونه دادخواست طلاق از طرف مرد