چگونه طلاق بگیریم

نحوه درخواست طلاق از سوی زن و یا مرد، و تقاضای طلاق توافقی از سوی هر دوی آن ها دارای شرایط و مراحل مختلفی می باشد که در زیر به آن ها اشاره می کنیم(بندهای3-1):
1-درخواست طلاق از طرف زن؛زن در 3 حالت می تواند اقدام به درخواست طلاق نماید(بندهای الف،ب،پ):
الف)بر اساس شروط ضمن عقد ازدواج که در عرف شروط 12 گانه طلاق و حق طلاق در سند ازدواج نیز گفته می شود؛.این شروط عبارتند از:
1-استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت 6 ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تادیه نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت 6 ماه وفا نکند و اجبارا ایفا هم ممکن نباشد.
2-سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید.
3-ابتلاء زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.
4-جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد.
5-عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
6-محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات 5 سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به 5 سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به 5 سال یا بیشتر بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
7-ابتلاء زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل آورد و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد.
8-زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند. تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا 6 ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید.
9-محکومیت قطعی زوج در اثرارتکاب جرم و انجام هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد. تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت وشئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف و موازین دیگر با دادگاه است.
10-در صورتی که پس از گذشت 5 سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر زوج صاحب فرزند نشود.
11-در صورتی که زوج مفقودالاثر شود و ظرف 6 ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
12-زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.
لازم به ذکر است در صورتی که هریک از بند های فوق از سند ازدواج رخ دهد،زن می تواند به استناد آن بند از دادگاه درخواست طلاق نماید.
ب) بر اساس وکالت در طلاق ازطرف زوج(شوهر) به زوجه(زن) طبق وکالت نامه رسمی تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی؛دراین حالت که معمولا مدتی پس ازانعقاد عقد ازدواج صورت می گیرد، مرد با حضور دردفترخانه اسناد رسمی به زن وکالت رسمی در طلاق می دهد تا زن هر زمان که بخواهد بتواند بر اساس این وکالت اقدام به درخواست طلاق نماید،که اعطای وکالت در طلاق می تواند بر اساس بذل و بخشش حقوق مالی(مهریه،نفقه و...)از سوی زن باشد و یا این که مرد بدون بذل حقوق مالی از طرف زن به او وکالت در طلاق بدهد.در صورتی که زن بخواهد براساس وکالت در طلاق اقدام به درخواست طلاق نماید باید دعوای(اِحراز شرایط اِعمال وکالت در طلاق)طرح کند تا قاضی دادگاه بر اساس بررسی سند وکالت احراز کند که آیا زن می تواند با استفاده از وکالت نامه وکالت خود از سوی مرد را اِعمال کند یا خیر.
پ)طلاق به استناد عُسر و حَرَج(وجود مشقت و سختی در زندگی مشترک)؛به دلیل(اعتیاد شدید شوهر به مواد مخدر و الکی،محکومیت شوهر به حبس بیش از 5 سال،ضرب و جرح زن توسط شوهر و...).(رجوع شود به ماده 1130 قانون مَدَنی)

جهت آگاهی از نحوه تنظیم دقیق و گام به گام دادخواست طلاق از سوی زن،مدارک لازم برای طرح دعوای طلاق،دلایل لازم برای برای طرح دعاوی مختلف طلاق از سوی زن،نحوه تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی از رای صادره ،نحوه مطالبه و وصول مهریه و سایر حقوق مالی ازسوی زن، توقیف اموال و سهم الارث شوهر ،درخواست جلب و ممنوع الخروجی شوهر وسایر اطلاعات لازم در خصوص طرح دعوای طلاق، می توانید بر اساس دلایل و شرایط خود برای درخواست طلاق،از فایل های راهنمای جامع طرح دعاوی طلاق در زیر که توسط تعدادی از وکلای پایه یک دادگستری عضو کانون وکلای دادگستری تهیه و تنظیم شده اند استفاده نمایید:

2-درخواست طلاق از طرف مرد:بر اساس ماده(1133)قانون مَدَنی، مرد هر زمان که بخواهد می تواند زن خود را طلاق دهد.و شروع یا عدم شروع زندگی مشترک و یا عدم وجود اختلاف در زندگی مشترک مانع قانونی برای درخواست طلاق از سوی مرد نمی باشد لیکن در زمان اقدام به طرح دعوا از سوی مرد،دادگاه در خصوص پرداخت حقوق مالی زن(مهریه،نفقه،اجرت المثل ایام زندگی مشترک،نحله،شرط تنصیف دارایی) تعیین تکلیف کرده و در صورت عدم بذل وبخشش حقوق مالی از سوی زن،دادگاه مرد را به پرداخت آن ها محکوم خواهد کرد.در این حالت درموارد عدم پرداخت حقوق مالی زن از سوی مرد و عدم شناسایی و توقیف اموال متعلق به او،امکان درخواست صدور دستور جلب و زندانی شدن وی وجود دارد مگر این که وی در مهلت مقرر قانونی اقدام به طرح دعوای اعسار از پرداخت مهریه و درخواست تقسیط آن بنماید و درحالتی نیز که مرد اقدام به طرح دعوای اعسار از پرداخت مهریه و درخواست تقسیط آن نموده و دادگاه دعوای اعسار مرد را مورد پذیرش قرارداده، و رای به پرداخت مهریه در قالب پیش قسط و اقساط صادر کرده است اما مرد بازهم قادر به پرداخت پیش قسط مهریه و یا اقساط آن نمی باشد، می بایست مجدداً دعوای اعسار از پیش قسط مهریه و درخواست تعدیل آن و یا دعوای اعسار از پرداخت اقساط مهریه و درخواست تعدیل آن را طرح نماید.

3- درخواست طلاق توافقی:درطلاق توافقی زوجین (زن و شوهر)باید در خصوص حقوق مالی زن (مهریه،اجرت المثل و نفقه)و حضانت، نفقه و زمان ملاقات با فرزند یا فرزندان مشترک به توافق برسند سپس با تنظیم دادخواست طلاق توافقی نموده اقدام به طرح دعوای طلاق توافقی نمایند.در طلاق توافقی، زن و شوهر باید در جلسات مشاوره قبل از طلاق که(3تا5جلسه بوده و در طی 60-45روز انجام می شود) شرکت نمایند که این موضوع تشکیل جلسه رسیدگی به طلاق،صدورِ رای قطعی طلاق و ثبت آن را طولانی می کند و حدود (3-1 ماه) به طول می انجامد. اما راهکاری وجود دارد که با استفاده از آن می توان سریع تراز طلاق توافقی نیز، اقدام به درخواست وثبت طلاق نمود.راهکار طلاق فوری و سریع به این شکل می باشد که دادخواست طلاق به درخواست زوج(شوهر)و یا زوجه(زن) تنظیم و به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی محل سکونت تقدیم شود تا پرونده بصورت مستقیم و بدون نیاز اولیه برای مشاوره به دادگاه خانواده ارسال شود و پس از تعیین شعبه،زوجین(زن و شوهر با هم) و یا وکلای آن ها قبل از تشکیل جلسه رسیدگی و یا در جلسه رسیدگی در شعبه دادگاه خانواده حاضر شده،خواسته خود را از طلاق به درخواست زوج و یا زوجه به طلاق توافقی تغییر دهند که در این حالت اکثریت شعبات دادگاه خانواده،بدون الزام زوجین به حضور در جلسات مشاوره قبل از طلاق،یک جلسه طرفین را برای انجام مشاوره به واحد های صلحی(شورای حل اختلاف)مستقر در دادگاه های خانواده ارجاع می دهند که واحد مذکور پس از اخذ اظهارات طرفین و عدم انصراف از طلاق، مراتب را صورت جلسه نموده و به شعبه دادگاه خانواده ارجاع می دهند؛ دادگاه مذکور با حضور زوجین و یا وکلای آنها اقدام به تشکیل جلسه رسیدگی نموده و بر حسب توافقات صورت گرفته برسر مسائلی چون مهریه، نفقه، حضانت فرزندان اقدام صدور رای می نماید. زوجین و یا وکلای آن ها می توانند بعد از صدور رای به شعبه دادگاه خانواده صادر کننده رای مراجعه، و حق اعتراض خود را(حق تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی)ساقط نموده و درخواست گواهی قطعیت رای بنمایند و سپس گواهی صادره را برای ثبت طلاق به دفاتر رسمی ثبت طلاق ارائه دهند.

جهت آگاهی از نحوه تنظیم دقیق و گام به گام دادخواست طلاق توافقی،مدارک لازم برای طرح دعوای طلاق،نحوه اسقاط حق تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی از رای صادره و مشاهده نمونه رای های صادره وسایر اطلاعات لازم در این خصوص، می توانید از فایل راهنمای جامع طرح دعوای طلاق در زیر که توسط تعدادی از وکلای پایه یک دادگستری عضو کانون وکلای دادگستری تهیه و تنظیم شده اند استفاده نمایید:

طلاق یک طرفه:

طلاق یک طرفه به معنی طرح دعوای طلاق از سوی زن و یا مرد می باشد.شرایط و مراحل درخواست طلاق یک طرفه همان است که دربندهای(2-1)گفته شد.

کراهت در طلاق چیست:

کراهت در طلاق به معنای نفرت و ناخوشایندی عمیق از همسراست،درطلاق به واسطه کراهت از شوهر ممکن است زن در قبال طلاق، اموالی را به شوهر بذل وبخشش کند تا وی راضی به طلاق گردد که این اموال می تواند مهریه،نفقه و سایر حقوق مالی زن باشد،در این حالت طلاق بائن خُلعی خواهد بود، ومرد در ایام عده طلاق حق رجوع به زن و درخواست ادامه زندگی مشترک را نخواهد دشت.اما اگر زن در قبال درخواست طلاق حقوق مالی(مهریه،نفقه و...)را به شوهر خود بذل نکند در این صورت طلاق رِجعی خواهد بود،و شوهر در ایام عده طلاق حق رجوع به زن ودرخواست ادامه زندگی مشترک را خواهد داشت.درخواست طلاق به دلیل کراهت از شوهر باید در قالب دعوای طلاق به استناد عُسر و حَرَج ( به معنی وجود سختی ومشقت غیرقابل تحمل در زندگی مشترک)طرح شود.

طلاق به علت تنفر:

درخواست طلاق به علت تنفرهمانند کراهت در طلاق(نفرت و ناخوشایندی عمیق از همسر)می باشد،درطلاق به واسطه تنفرو کراهت از شوهر ممکن است زن در قبال طلاق، اموالی را به شوهر بذل وبخشش کند تا وی راضی به طلاق گردد که این اموال می تواند مهریه،نفقه و سایر حقوق مالی زن باشد،در این حالت طلاق بائن خُلعی خواهد بود، ومرد در ایام عده طلاق حق رجوع به زن و درخواست ادامه زندگی مشترک را نخواهد دشت.اما اگر زن در قبال درخواست طلاق حقوق مالی(مهریه،نفقه و...)را به شوهر خود بذل نکند در این صورت طلاق رِجعی خواهد بود،و شوهر در ایام عده طلاق حق رجوع به زن ودرخواست ادامه زندگی مشترک را خواهد داشت.درخواست طلاق به دلیل تنفر و کراهت از شوهر باید در قالب دعوای طلاق به استناد عُسر و حَرَج ( به معنی وجود سختی ومشقت غیرقابل تحمل در زندگی مشترک)طرح شود.

طلاق از همسر معتاد به شیشه

طلاق از مرد معتاد،به این صورت است که هرگاه اعتیاد شوهرشدید بوده و به زندگی مشترک آسیب جدی وارد نماید،در این حالت زن می تواند درخواست طلاق نماید.درخواست طلاق به دلیل اعتیاد شوهر به 2 روش انجام می شود(بندهای الف وب):
الف)به استناد بند7 از قسمت ب از شروط دوازده گانه ضمن عقد ازدواج(شروط طلاق)؛که به دلیل اعتیاد شوهر(زوج) به زن حقِ اِعمال وکالت در طلاق را می دهد، در مورد درخواست طلاق به استناد این شرط، وجود شرایط زیر ضروری است:
1-زن وشوهر می بایست در زمان ازدواج این شرط از شروط 12گانه مندرج در سند ازدواج را امضاء نموده و یا اثر انگشت زده باشند.
2-مصرف مواد مخدر و یا مشروبات الکی توسط شوهر باید به نحوی باشد که عرفاً بتوان گفت شوهر دارای اعتیاد می باشد، بنابراین اگر شوهر گهگاهی در مهمانی ها و ... مواد مخدر ویا مشروبات الکی مصرف کند و این رفتار او دائمی و پرتکرار نباشد و به شغل و زندگی او خللی وارد نیاورد،زن نمی تواند بر اساس این شرط از شروط ضمن عقد ازدواج درخواست طلاق نماید.و اگر زن مخالفت کلی با مصرف مواد مخدر یا مشروبات الکلی (هر چند به میزان کم)داشته باشد در این حالت می بایست به استناد عُسرُ وحَرَج(موضوع ماده 1130 قانون مَدَنی) و از جهت این که رفتار شوهر خلاف شان ومنزلت زن و خانواده او می باشد اقدام کند.
ب)درخواست طلاق به استناد عُسر و حَرَج(به جهت اعتیاد شوهر)؛دراین حالت زن می تواند بر اساس ماده (1130) قانون مَدَنی،به دلیل اعتیاد شوهر به مواد مخدر و یا مواد الکی،و در قالب طرح دعوای طلاق به استناد عُسر و حَرَج(به جهت اعتیاد شوهر)اقدام به درخواست طلاق نماید.
تفاوت این دو روش در این می باشد که در روش اول(بند الف)صدور رای طلاق تقریباً به آسانی صورت می گیرد و ضرورتی ندارد که زن کل یا بخشی از حقوق مالی(مهریه ونفقه و...)خود را در قبال طلاق به مرد بذل وبخشش کند،اما در تقاضای طلاق به استناد عُسر و حَرَج،صدور رای طلاق از سوی قاضی دادگاه با سخت گیری همراه بوده ،و در بسیاری از موارد قضات دادگاه خانواده در زمان صدور رای طلاق تمایل دارند که زن کل یا بخشی از حقوق مالی(مهریه ونفقه و...)خود را در قبال طلاق به مرد بذل وبخشش کند.

عسر و حرج در طلاق:

عُسروحَرَج دراصطلاح عبارت است ازسختی و مشقتی که قابل تحمل نباشد، براساس ماده(1130قانون مدنی) طلاق عسر و حرج درمواردی است که ادامه زندگی مشترک برای زن بامشقت همراه باشد که بر این اساس وی می تواند با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق نماید. دلایل عسروحرج گسترده بوده و باتوجه به شرایط زن سنجیده می شود. دلایلی مانند:ضرب وشتم زن توسط شوهر،اعتیاد شوهر، اختلالات روانی همچون شخصیت پارانوئید یا دوقطبی، ابتلای زوج به بیماری های صعب العلاج همچون ایدزوهپاتیت و یا سرطان و.... نشان می دهد که زن در عسروحرج می باشد.در تقاضای طلاق به استناد عُسر و حَرَج،صدور رای طلاق از سوی قاضی دادگاه با سخت گیری همراه بوده ،و در بسیاری از موارد قضات دادگاه خانواده در زمان صدور رای طلاق تمایل دارند که زن کل یا بخشی از حقوق مالی(مهریه ونفقه و...)خود را در قبال طلاق به مرد بذل وبخشش کند.

تنظیم دادخواست طلاق:

جهت تنظیم دادخواست طلاق می بایست فرم خام دادخواست به دادگاه نخستین را دانلود نمایید. نحوه تنظیم دادخواست طلاق به این صورت می باشد که؛درقسمت خواهان نام متقاضی طلاق،در قسمت خوانده،مشخصات طرف دعوای طلاق،در ستوان خواسته درخواست طلاق و به همراه دلیل آن،و در ستون دلایل و مُنضمات دلایل و مدارک مربوط به درخواست طلاق و در قسمت شرح خواسته مطالبی در خصوص تاریخ ازدواج و دلیل وجود اختلاف و درخواست طلاق نوشته می شود.

جهت آگاهی از نحوه تنظیم دقیق و گام به گام دادخواست طلاق از سوی زن و مرد،مدارک لازم برای طرح دعوای طلاق،دلایل لازم برای برای طرح دعاوی مختلف طلاق از سوی زن،نحوه تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی از رای صادره ،نحوه مطالبه و وصول مهریه و سایر حقوق مالی ازسوی زن، توقیف اموال و سهم الارث شوهر ،درخواست جلب و ممنوع الخروجی شوهر وسایر اطلاعات لازم در خصوص طرح دعوای طلاق، می توانید بر اساس دلایل و شرایط خود برای درخواست طلاق،از فایل های راهنمای جامع طرح دعاوی طلاق در زیر که توسط تعدادی از وکلای پایه یک دادگستری عضو کانون وکلای دادگستری تهیه و تنظیم شده اند استفاده نمایید:

چگونه باید دادخواست طلاق داد

جهت طرح دعوای طلاق و ثبت دادخواست طلاق ،لازم است ابتدا دادخواست طلاق به صورت دقیق و قانونی تنظیم شود سپس با مراجعه به یکی ازدفاتر خدمات الکترونیک قضایی محل زندگی خویش نسبت به ثبت نام در سامانه ثنا و ثبت دادخواست طلاق اقدام نمود.

هزینه دادخواست طلاق از طرف زن

هزینه طلاق از طرف زن،مبلغ قابل توجهی نمی باشد و درسال1404 میزان هزینه اخذ شده جهت ثبت دعوای طلاق حدود600هزارتومان می باشد.

هزینه دادخواست طلاق

هزینه درخواست طلاق از طرف زن و یا مرد،مبلغ قابل توجهی نمی باشد و درسال1404 میزان هزینه اخذ شده جهت ثبت دعوای طلاق حدود600هزارتومان می باشد.

اگر زن درخواست طلاق کند:

زن زمانی می تواند درخواست طلاق بکند که مرد ضمن تنظیم سند ازدواج(بر اساس شروط طلاق) و یا با تنظیم وکالت نامه رسمی(وکالت در طلاق)،به زن وکالت دهد که در موارد مورد توافق،زن بتواند بدون رضایت مرد اقدام به درخواست طلاق بنماید که درعرف به این اختیار و وکالت زن در درخواست طلاق اصطلاحاً(حق طلاق زن) گفته می شود،همچنین زن می تواند به استناد عُسر و حَرَج(وجود مشقت و سختی در زندگی مشترک)به دلیل اعتیاد شوهر،محکومیت او به بیش از 5 سال زندان و...،اقدام به درخواست طلاق نماید. در مواردی که درخواست طلاق از سوی زن باشد در این حالت اگر زن قبل از درخواست طلاق و یا با گرفتن حق طلاق(وکالت در طلاق) حقوق مالی(مهریه،نفقه و...) خود را به شوهرش بذل و بخشش نکرده باشد،می تواند در جلسه دادگاه طلاق اعلام نماید که مهریه وسایر حقوق مالی خود را نیز از شوهرش مطالبه می کند،در این حالت قاضی دادگاه در رای صادره علاوه بر صدور رای طلاق،شوهر را به پرداخت مهریه و سایر حقوق مالی زن(نفقه و...)محکوم می نماید. و اگر زن بعد از صدور رای اموالی از شوهر شناسایی کند می تواند آن اموال را توقیف و ازمحل فروش آن ها مهریه خود را وصول کند.لازم به ذکر است در موارد درخواست طلاق از سوی زن،او نمی تواند از شرط تنصیف دارایی(تعلق نصف اموال مرد به زن که بعد از ازدواج با زن بدست آورده است) استفاده نماید. زیرا استفاده از شرط تنصیف دارایی مشروط بر این می باشد که درخواست طلاق از طرف زن نباشد

اگر مرد درخواست طلاق بدهد:

بر اساس ماده(1133)قانون مَدَنی، مرد هر زمان که بخواهد می تواند زن خود را طلاق دهد.و شروع یا عدم شروع زندگی مشترک و یا عدم وجود اختلاف در زندگی مشترک مانع قانونی برای درخواست طلاق از سوی مرد نمی باشد. در مواردی که درخواست طلاق از سوی مرد هست،اگر زن حقوق حقوق مالی(مهریه،نفقه و...) خود را به شوهرش بذل و بخشش نکرده باشد و یا شوهر حقوق مالی زن را پرداخت ننموده باشد،در این حالت در زمان درخواست طلاق از طرف مرد،دادگاه ضمن صدور رای طلاقِ مرد را به پرداخت حقوق مالی زن محکوم می نماید،لازم به توضیح است اگر درخواست طلاق از طرف مرد به علت عدم تمکین زن از مرد و نشوز او باشد در این صورت، نفقه به زن تعلق نمی گیرد و همچنین او نمی تواند از شرط تنصیف دارایی(تعلق نصف اموال مرد به زن که بعد از ازدواج با زن بدست آورده است) استفاده نماید. زیرا شرطِ تعلق نفقه به زن تمکین از مرده بود و شرط استفاده از امتیاز تنصیف دارایی مرد نیز این می باشد که درخواست طلاق از طرف مرد به علت نشوز زن نباشد.(رجوع شود به مواد(1108 و1103) قانون مَدَنی و بند (الف)شرط ضمن عقد مندرج در سند ازدواج).

نمونه رای دادگاه در خصوص طلاق به درخواست زن:

نمونه رای دادگاه در خصوص طلاق به درخواست مرد: